Om te snappen wat een Scrum Master precies doet, moet je natuurlijk eerst weten wat Scrum eigenlijk is. Scrum is onderdeel van Agile wat weer valt onder Lean. Ingewikkeld hè? Het valt mee. Lean kun je zien als een managementmethode, of beter nog: een managementfilosofie. De gedachtegang achter Lean is de kwaliteit van het werk vergroten door verspillingen te verkleinen. Bij verspillingen kun je dan denken aan tijd, maar ook mankracht. Agile is een manier van werken die in lijn is met deze filosofie. De letterlijke betekenis van Agile is ‘lenig en behendig’, wat al aangeeft wat de insteek is van deze aanpak, namelijk: flexibel zijn in het werken. En dan komen we bij de term waar het in dit artikel om draait: Scrum. Dit is een toepasbare werkwijze die valt onder de Agile-aanpak. Een concrete methode dus, waarmee het flexibel werken en het minimaliseren van verspilling in de praktijk gebracht kan worden.

Het Scrumproces bestaat uit vaste onderdelen in een vaste volgorde. (Toegegeven: dit klinkt niet heel flexibel, maar dit is het wel). De onderdelen in een Scrumproces worden ook wel ceremonies genoemd. Dit zijn de 4 standaard ceremonies:

Sprint Planning

Allereerst wordt er een sprint planning gecreëerd. Er wordt een planning gemaakt voor een korte periode (de sprint) waarin de verschillende onderdelen van een project uitgewerkt worden. Hier komt dus niet het doel van het project in te staan, bijvoorbeeld een website opleveren voor de klant, maar er wordt voor de sprintperiode vastgesteld welke stappen er uitgevoerd gaan worden. Zo’n sprintperiode bestaat meestal uit twee weken. De onderdelen waar op een later moment aan gewerkt zal worden, worden opzij gezet en komen in de zogeheten Product Backlog te staan.

(Daily) Stand-up

De volgende stap is dat er dagelijks een bespreking met het hele team plaatsvindt van maximaal 15 minuten. Dit heet de (daily) stand-up. In de stand-up wordt de voortgang van de sprint planning besproken aan de hand van de volgende vragen:

– Wat heb ik bereikt sinds de vorige stand-up?
– Wat ga ik vandaag bereiken?
– Verwacht ik roadblocks en kan het team mij hierbij helpen?

Elk lid van het Scrumteam beantwoordt deze vragen, zodat er vastgesteld kan worden hoe de voortgang tot dan toe verloopt.

Sprint Review

Aan het eind van een sprint volgt er een sprint review. Hierin worden de resultaten gepresenteerd en wordt er besproken wat er behaald is en of het nodig is om onderdelen in de backlog aan te passen. Dit is ook het moment waarop iedereen die betrokken is bij het project de kans heeft om feedback te geven. Aan de hand van de resultaten en de feedback wordt de backlog aangepast indien nodig en wordt de volgende sprint planning gemaakt.

Sprint Retrospective

De laatste ceremonie in de Scrum-werkwijze is de sprint retrospective. Hierin worden niet de uitgevoerde werkzaamheden besproken maar het werkproces. Het functioneren van het Scrumteam wordt geëvalueerd en er wordt vastgesteld wat mogelijke verbeterpunten zijn.

Na de vier ceremonies is de sprint afgesloten en begint er weer een nieuwe sprint. Er wordt dus steeds in korte blokjes van een week of twee gewerkt, waarbij er tussendoor veel feedbackmomenten plaatsvinden. Deze feedback wordt waar mogelijk tijdens het proces toegepast om zo projecten sneller en beter te laten verlopen.

Bij het werken met Scrum komen vier verschillende rollen kijken. Allereerst is er het Scrumteam. Dit is het team dat verantwoordelijk is voor het afleveren van het product aan het eind van elke sprint. Dit team bestaat uit meerdere personen, vrijwel altijd afkomstig van verschillende disciplines.

De Scrum rollen

Bij het werken met Scrum komen vier verschillende rollen kijken: het Scrumteam, de stakeholder(s), de Product Owner en de Scrum Master.

Wat is een Scrumteam

Allereerst is er het Scrumteam. Dit is het team dat verantwoordelijk is voor het afleveren van het product aan het eind van elke sprint. Dit team bestaat uit meerdere personen, vrijwel altijd afkomstig van verschillende disciplines.

Wat is een stakeholder(s)

Naast het Scrumteam is er de rol van de stakeholder of stakeholders. Dit zijn de betrokkenen bij het project. Hierin wordt een onderscheid gemaakt tussen de gebruikers en de beslissers. De gebruikers zijn degenen die uiteindelijk met het product zullen moeten werken. De beslissers bepalen hoe het product eruit komt te zien en welke aspecten wel of niet belangrijk zijn.

Wat is een Product Owner

Een derde rol is weggelegd voor de Product Owner. Dit is in feite de vertegenwoordiger van de stakeholders. Hij of zij wordt gezien als opdrachtgever en draagt ook de productverantwoordelijkheid.

Wat is een Scrum Master

Last but not least, komen we bij de rol waar dit hele artikel om draait, namelijk de Scrum Master. Wat is een Scrum Master nou precies? Hij of zij zorgt ervoor dat het Scrumteam optimaal presteert. Taken waar de Scrum Master zich onder andere mee bezighoudt zijn de juiste begeleiding en coaching, verantwoordelijkheid dragen voor het organiseren van de meetings en het voor zover mogelijk uit de weg ruimen van obstakels. Een onmisbare rol dus. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er steeds meer vraag is naar werknemers met deze titel.

Laten we vooropstellen dat er bepaalde aspecten zijn in de rol van Scrum Master die je moeilijk kunt aanleren. Als Scrum Master zorg je ervoor dat mensen hun talenten optimaal kunnen benutten en dat de processen en de communicatie hierin goed verlopen. Goed kunnen luisteren, helder communiceren en oplossingsgericht denken zijn kwaliteiten die hierbij goed van pas komen. Dit zijn grotendeels kwaliteiten waar je mee geboren wordt en die lastig aan te leren zijn.

Competenties van een Scrum Master

Om een goede Scrum Master te zijn, heb je bepaalde competenties of eigenschappen nodig. Hieronder hebben we de belangrijkste competenties op een rij gezet:

• – Je kunt goed communiceren;
• – Je kunt goed luisteren;
• – Je bent niet bang om feedback te geven;
• – Je bent een uitstekende coach;
  – Je kunt goed uitleggen;
  – Je kunt goed samenwerken met verschillende organisatieniveaus en disciplines;
  – Je bent een organisatietalent;
• – Je bent goed in het oplossen van conflicten.

Scrum Master opleiding

Als jij denkt dat je deze kwaliteiten wel voldoende bezit en het lijkt je leuk om Scrum Master te worden, dan zijn hier genoeg mogelijkheden voor. In de meeste gevallen wordt er een tweedaagse Scrum Master opleiding aangeboden. Tijdens deze training leer je de basiselementen van het functioneren als Scrum Master en wordt er geoefend met veel voorkomende praktijksituaties. Aansluitend op de training kun je het Scrum Master examen doen waarna je een officieel erkend certificaat ontvangt.

De benodigde voorkennis van Scrum verschilt per Scrum Master opleiding. De ene aanbieder begint bij de basis en stelt geen voorwaarden aan de deelnemers, terwijl het bij de ander veel meer om een verdieping gaat voor personen die al werkzaam zijn als projectmanagers of business analist. In alle gevallen wordt de cursus verzorgd door ervaren Scrum Masters die informatie halen uit talloze praktijkvoorbeelden.